-
1 осталык
сущ.1) уме́ние; спосо́бностьэшкә осталык — уме́ние ( способность) к рабо́те
җырга һәм биюгә осталык — уме́ние петь и пляса́ть
кул эшләренә осталык — спосо́бность к рукоде́лию
телгә осталык — уме́ние краси́во говори́ть; красноре́чие
2) мастерство́, иску́сствопрофессиональ осталык — профессиона́льное мастерство́
сәхнә осталыгына өйрәнү — учи́ться сцени́ческому мастерству́ (иску́сству)
осталык күрсәтү — пока́зывать мастерство́
музыка язу осталыгы — иску́сство компози́ции
3) до́лжность, заня́тие ма́стера4) ло́вкость, сноро́вкакул осталыгы — ло́вкость рук
бу эш зур осталык таләп итә — э́та рабо́та тре́бует большо́й сноро́вки
осталык белән — уме́ло, иску́сно
-
2 шаккатыргыч
прил.ошеломля́ющий, ошеломи́тельный, рази́тельный, порази́тельный; см. тж. шаккатарлык 1), 2)ша́ккатыргыч хәбәр — ошеломля́ющая весть, ошеломи́тельное изве́стие
ша́ккатыргыч осталык белән — с порази́тельной ло́вкостью, порази́тельно ло́вко
-
3 дәрәҗә
сущ.1) у́ровень, сте́пень, ступе́нь, ме́ратормыш дәрәҗәсе — у́ровень жи́зни
алдынгылар дәрәҗәсенә күтәрелү — подтя́гиваться до у́ровня передовы́х
югары үсеш дәрәҗәсе — вы́сшая ступе́нь разви́тия
гаеплелек дәрәҗәсе — сте́пень вино́вности
дөнья дәрәҗәсенә чыгу — вы́йти на мирово́й у́ровень
2) положе́ние, зва́ние, чин, ранг, сандәрәҗә артыннан куу — гна́ться за положе́нием
профессор дәрәҗәсе — зва́ние профе́ссора
югары хәрби дәрәҗә — вы́сшее во́инское зва́ние
илче дәрәҗәсендә — в ра́нге посла́
ханлык дәрәҗәсе — ха́нский сан
3) разря́д, сте́пень, ступе́ньберенче дәрәҗә спортчы — спортсме́н пе́рвого разря́да
икенче дәрәҗә Дан ордены — о́рден Сла́вы второ́й сте́пени
фәннәр докторы дәрәҗәсе — сте́пень до́ктора нау́к
4) класс (у́ровень)осталык дәрәҗәсе — класс мастерства́
югары дәрәҗәле белгеч — специали́ст высо́кого кла́сса
шахматчыларның уен дәрәҗәсе — класс игры́ шахмати́стов
5) авторите́т, досто́инство, честь; прести́ж, ма́ркаколлективта дәрәҗәсе бар — по́льзуется авторите́том в коллекти́ве
безнең өчен бу зур дәрәҗә — для нас э́то больша́я честь
заводның дәрәҗәсен төшермәү — не урони́ть честь (прести́ж, ма́рку) заво́да
үз дәрәҗәсен белү — знать себе́ це́ну
6) лингв. сте́пеньсыйфат дәрәҗәләре — сте́пени прилага́тельных
7) лингв.; уст. зало́гфигыль дәрәҗәләре — зало́ги глаго́лов
8) мат. сте́пеньдәрәҗәгә күтәрү — возводи́ть в сте́пень
вакланмалы дәрәҗә — дро́бная сте́пень
елар(лык) дәрәҗәгә җитү — чуть не запла́кать
аңны югалтыр дәрәҗәгә җитү — чуть не потеря́ть созна́ние
үләр дәрәҗәгә җитеп ачыгу — чуть не умере́ть с го́лоду; смерте́льно проголода́ться
10) в местно-вр. п. в сочет. с прил. в... сте́пени (ме́ре), до... сте́пени (у́ровня)бертигез дәрәҗәдә — в ра́вной ме́ре (сте́пени)
сизелерлек дәрәҗәдә — в заме́тной сте́пени, заме́тным о́бразом
чагыштыргысыз дәрәҗәдә — в несравни́мой ме́ре (сте́пени)
мәгълүм (билгеле) бер дәрәҗәдә — в изве́стной ме́ре; в не́которой сте́пени
танымаслык дәрәҗәдә үзгәрү — измени́ться до неузнава́емости (до неузнава́емой сте́пени)
шул дәрәҗәдә — до тако́й сте́пени
•••дәрәҗәгә күтәрелү — возвы́ситься
дәрәҗәсен алу — разжа́ловать, лиши́ть зва́ния (чи́на)
дәрәҗәсен күтәрү — де́лать честь (кому-л.; чему-л.)
-
4 киенү
возвр. от кию 1)1) одева́ться/оде́ться, облача́ться/облачи́ться (во что-л.) || одева́ние, облаче́ниеөскә киенү — оде́ться (во что-л.)
өр-яңадан киенү — оде́ться во всё но́вое
җылы киенү — тепло́ оде́ться
киенә белү - зур осталык — уме́ние одева́ться - большо́й тала́нт
2) одева́ться/оде́ться, наряди́ться/наряжа́ться (кем-л.) || одева́ние (кем-л.)бәйрәмчә киенү — наряди́ться по-пра́здничному
карчык булып киенү — оде́ться стару́хой
3) приоде́ться, одева́ться/оде́тьсябыел яхшы гына киенде ул — в э́том году́ он прили́чно приоде́лся
4) перен. одева́ться/оде́ться, покрыва́ться/покры́ться (чем-л.) (обычно зеленью, листвой и т. п.)бөтен җир яшел киемгә киенгән — вся земля́ покры́лась зе́ленью
•- киенеп йөрү
- киенеп тору -
5 күрсәтү
перех.1) пока́зывать/показа́тьяңа китап күрсәтү — показа́ть но́вую кни́гу
кунакка шәһәрне күрсәтү — пока́зывать го́род го́стю
йодрык күрсәтү — пока́зывать кула́к
2) ука́зывать/указа́ть || пока́з, показа́ние, указа́ниекимчелекләрне күрсәтү — указа́ть недоста́тки
юл күрсәтү — указа́ть доро́гу
3) в разн. знач. пока́зывать/показа́ть, демонстри́ровать, продемонстри́ровать (опыт, фильм, силы) || пока́з, демонстра́ция, демонстри́рованиекино күрсәтү — пока́зывать фильм
осталык күрсәтү — демонстри́ровать, продемонстри́ровать (опыт, фильм, силы)
ярышта яхшы нәтиҗә күрсәтү — показа́ть хоро́ший результа́т на соревнова́ниях
тәҗрибә күрсәтү — демонстри́ровать о́пыт
тамаша күрсәтү — дава́ть представле́ние
термометрның күрсәтүе — показа́ние термо́метра
авторларның күрсәтүенчә — как пока́зывают а́вторы
4) выка́зывать/вы́казать, проявля́ть || выка́зывание, проявле́ниебатырлык күрсәтү — проявля́ть герои́зм
игелек күрсәтү — выка́зывать благодея́ние
тыйнаклык күрсәтү — проявля́ть скро́мность
юмартлык күрсәтү — выка́зывать ще́дрость
5) представля́ть/предста́вить, предъявля́ть/предъяви́ть ( документы) || представле́ние, предъявле́ние6) ока́зывать/оказа́ть || оказа́ниеигътибар күрсәтү — ока́зывать внима́ние
каршылык күрсәтү — оказа́ть сопротивле́ние
кунакчыллык күрсәтү — оказа́ть гостеприи́мство
ярдәм күрсәтү — ока́зывать по́мощь, помога́ть
7) свиде́тельствовать, подтвержда́ть/подтверди́ть; сообща́ть/сообщи́ть8) выставля́ть/вы́ставить, выдвига́ть/вы́двинуть || выставле́ние, выдвиже́ниедепутатлыкка кандидат итеп күрсәтү — вы́двинуть кандида́том в депута́ты
9) юр. пока́зывать/показа́ть (на кого-л.) || показа́ниешаһит гаепләнүчегә күрсәтте — свиде́тель показа́л на обвиня́емого
10) науч. изобража́ть, представля́ть, выража́ть (чем-л.) || изображе́ние, представле́ниеграфик рәвештә күрсәтү — изобража́ть, демонстри́ровать графи́чески
11) дока́зывать/доказа́ть (чем-л.)эш белән күрсәтү — доказа́ть делом
12) перен.; разг. показа́ть, проучи́тьалдашуның ничек икәнен күрсәтермен әле — я тебе́ ещё покажу́, что зна́чит обма́нывать
13) с некоторыми сущ. образует сочет. со значением действия в соответствии со смыслом сущ.файда күрсәтү — приноси́ть по́льзу
җәфа күрсәтү — причиня́ть муче́ния, му́чить
тынычлык күрсәтмәү — не дава́ть поко́я
14) в знач. вспом. гл. обозначает законченность, исчерпанность действияукып күрсәтү — прочита́ть
уйнап күрсәтү — сыгра́ть ( на баяне)
санап күрсәтү — сосчита́ть
сөйләп күрсәтү — рассказа́ть
•- күрсәтеп бетерү
- күрсәтеп бирү
- күрсәтеп тору
- күрсәтеп чыгу
- күрсәтү алмашлыклары
См. также в других словарях:
һөҗүм — 1. Дошман оборонасын өзеп алга бару максаты белән үткәрелгән сугыш хәрәкәтләре. Басып алу, җимерү, зур зыян китерү максаты белән дошманга каршы кинәт, көтелмәгән хәрәкәт; атака, удар. Дошманның нин. б. илгә, территориягә, көчләп басып керүе. с.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
парча — I. иск. Бөтеннең бер кисәге, ярчык 2. Югары осталык белән язылган кыска әсәр – кечкенә шигырь яки хикәя. Гомумән, зур булмаган басма әсәр, публикация. II. ПАРЧА – 1. Тукыма өстенә чигеп, чүпләмләп һ. б. ясалган яки төшерелгән бизәк – телле телле… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
хуҗаларча — 1. Хуҗа кебек, тартынмыйча 2. күч. Җаваплылык, осталык белән, алдан күреп … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
хәйлә — 1. Нин. б. эштә мәкер, астыртынлык. күч. Тозак 2. Берәр максатка ирешү өчен уйлап чыгарылган ялган сылтау, әмәл. Берәр нәрсәгә нигез, сәбәп булырлык, нәрсә өчен дә булса акланырлык очрак, хәл бармак киселү урак урмаска хәйлә булды 3. Нәрсәдә дә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кул — I. 1. Кеше гәүдәсенең ике яныннан чыгып торган пар әгъза. Шул әгъзаның беләзектән түбәнге өлеше, чугы 2. күч. Берәр эшне, шөгыльне башкарган көч, корал, чара, бер эштә, шөгыльдә катнашлык дошман кулы сизелә. Берәр эшнең уйланылган, гөман ителгән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җай — I. и. 1. Әйбернең, эшнең, хәлнең үтәлеш тәртибе, үзенә генә хас яшәеш, барыш үзенчәлеге һәр нәрсәнең җае бар. хәб. Тәртип белән генә бара, уңай, җайлы эшләр җайда 2. Үзеннән алдагы сүз белән бергә нин. б. эшне башкарудагы төп юлны, алымны белдерә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
һөнәр — 1. Кул көче белән нин. б. эшләнмәләр ясау, җитештерү өчен махсус күнекмә таләп итә торган эш, кәсеп тимерчелек һөнәре. Нин. б. өлкәгә карган белгечлек, профессия; шөгыль укытучылык һ. 2. Үзенә хас алым һәм методлар системасы булган берәр төрле… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
